Condoleance, uitvaart en taperweek.

Wat een bewogen week was het afgelopen week, nadat opa op maandagochtend overleed ging alles in sneltreinvaart. De hele familie spande zich in om alles op tijd gedaan te krijgen, de kaarten werden op dinsdag verstuurd, overlijdensadvertenties stonden op woensdag in de krant, op donderdagavond stond de condoleance gepland en op zaterdagochtend de uitvaart. In plaats van bloemen is er besloten om een bijdrage voor mijn actie voor Alzheimer te vragen, gelukkig konden er met spoed nog twee nieuwe donatieboxen worden toegestuurd. 

Op donderdagmiddag haalde mijn broertje Coen me op in Steenbergen en vertrokken we naar de Achterhoek, Aron bleef thuis met de kinderen en zou zaterdagochtend alleen die kant op komen voor de uitvaart. 

De condoleance was van 18:30-19:15 in de Mattelier in Groenlo, wij waren er iets eerder om even met elkaar te zijn als familie, elkaar te condoleren. Oma hield zich zo sterk en ging samen met haar kinderen klaarstaan om iedereen te ontvangen die kwam condoleren. Wij, neefjes en nichtjes, gingen aan tafels zitten met een kopje koffie en thee. Op het scherm kwamen prachtige foto's van opa voorbij en verder was het gelukkig een luchtige sfeer, wij gebruikten de tijd vooral om bij te kletsen, want veel van ons hadden elkaar ook al een hele tijd niet meer gezien. Zo tegen de eindtijd 19:15 leek de rij van wachtenden om te condoleren nog niet af te nemen.. sterker nog, de rij stond tot buiten op straat, zoveel lieve mensen waren er gekomen om oma en de familie een hart onder de riem te steken. Uiteindelijk liep de condoleance meer dan een uur uit en toen moesten we ook echt met spoed de ruimte verlaten omdat deze gereserveerd was voor iets anders. Met ongeveer de helft van de neefjes, nichtjes en wat ouders zijn we samen nog iets gaan eten. Ondanks de verdrietige aanleiding was het ook heel fijn om weer even samen te zijn, omdat we allemaal verspreid over het hele land wonen zien we elkaar echt niet veel. 

Op vrijdag werkte ik 'thuis', vanuit mijn moeders' huis in Westendorp. Voor mijn werkdag begon was het nog tijd voor een duurloop van 17km, de laatste langere duurloop die op de planning stond in mijn aanloop naar de Rotterdam marathon. Vroeg in de ochtend vertrok ik en liep de weg richting Doetinchem, na ongeveer 5 kilometer lag was er een afslag naar landgoed Slangenburg, een kasteel met 6ha bosrijk gebied eromheen waar je vrij mag wandelen (en dus ook hardlopen) over de paden. Het liep heerlijk door het verlaten gebied, ik rende over prachtige bospaadjes die door het regenachtige weer van de dagen ervoor behoorlijk drassig waren, soms moest ik een flinke sprong maken om over een modderpoel te komen.. zo fijn om eens in een andere, en zo mooie, omgeving te lopen.

Na mijn thuiswerkdag las ik nog een paar keer hardop de tekst voor die ik tijdens de uitvaart mocht voordragen, dat ging toen gelukkig heel goed, zonder tranen en ruim binnen de 6 minuten die ik ervoor had. 

Uitvaart 

Op zaterdagochtend verzamelden we met de naaste familie om 8:10 uur bij de Mariënhof, het verzorgingstehuis waar opa de afgelopen maanden was verbleven. Hier werd opa in zijn kist in de rouwwagen gereden en reden wij vanaf hier achter opa aan naar het crematorium in Haarlo. Hier stonden al meerdere mensen te wachten, zelfs tante Cecile was helemaal vanuit Zwitserland gekomen om aanwezig te kunnen zijn. 

We werden verwelkomd in de familiekamer en konden zo nog even samen zijn en ons voorbereiden op de uitvaart, ik legde het schilderij dat Saar 1,5 week eerder nog voor opa had gemaakt op de kist.. Ik had haar beloofd het aan opa Frans te geven die vrijdag ervoor toen ik afscheid ging nemen, maar was het schilderij helemaal vergeten toen, dus ik had het nu alsnog meegenomen voor opa. 

Toen het tijd was om te beginnen, verzamelden opa's kleinzonen, mijn broertjes en neefjes, zich om de kist om hem zo direct naar binnen te dragen. Wij namen ondertussen al plaats voor de dienst. Ik had bedacht het droog te houden tot na het stuk dat ik moest voordragen, dan kon ik daarna mijn tranen lekker de vrije loop laten. Maar toen de dienst begon, het lied 'Fields of Gold' door Eva Cassidy werd ingezet en mijn neefjes de kist naar binnendroegen, begonnen de tranen al te stromen. Het was een prachtige plek helemaal in het groen, voorin de zaal waar de kist werd geplaatst was een heel groot raam waardoor we op een prachtige rij bomen en groen uitkeken. Mijn oom plaatste een prachtige tak met bloemen uit opa's eigen boom op de kist en wij, alle kleindochters, mochten de kaarsen aansteken.

Mijn oom vertelde het mooie levensverhaal van mijn opa, er werd prachtige muziek gespeeld en mijn vader vertelde al een stukje over de bijzondere liefde tussen mijn opa en oma, met daarbij de prachtige brief die mijn opa zo'n 20 jaar geleden al aan mijn oma schreef: 

En precies zoals hij hierin schreef, zo was het ook gegaan. Zo bijzonder, de liefde tussen die twee. Bijna 60 jaar getrouwd en bijna 70 jaar samen waren ze. 

Daarna was het mijn beurt. Ik mocht het prachtige gedicht 'de Brug' voordragen (waarover ik schreef in mijn vorige blog) en daaropvolgend las ik het volgende voor: 

De laatste vier regels hield ik niet meer droog en kwamen er hortend en stotend uit, daarna kon ik gelukkig mijn tranen de vrije loop laten. 

Mijn neefje Lenn sprak ook, gelukkig bracht hij prachtige en wat luchtigere herinneringen aan en anekdotes van opa. Buurvrouw Gonda droeg ook nog een stuk voor, prachtig om te horen hoe opa ook in de laatste jaren zijn grapjes en jeugdige humor nog niet was verloren. En na nog meer mooie muziek sloot mijn tante Ellen af met een dankwoord aan allen. De gehele dienst werd geleid door Henk, een oud-koorgenoot van mijn opa, hij deed dit op prachtige wijze en wist er gelukkig ook veel leuke persoonlijke herinneringen in te verweven, waardoor we regelmatig konden lachen. Ook hij was, net als wij allen, onder de indruk van hoe sterk mijn oma de afgelopen jaren was geweest door de zorg voor opa zo lang te kunnen dragen en zette hiervoor een applaus in, wat leidde tot een staande ovatie van alle aanwezigen voor mijn lieve oma. 

Toen was er echt een einde gekomen aan de dienst en mochten alle aanwezigen mijn opa een laatste groet brengen en de zaal verlaten, dit terwijl het prachtige lied 'Amoi seg ma uns wieder' ten gehore werd gebracht. Waarschijnlijk verstond 99% van de zaal niet wat er gezongen werd, maar door de jaren in Oostenrijk kwamen de woorden in dialect Weens gezongen rechtstreeks bij me binnen. Terwijl de overige gasten de zaal verlaten hadden, werden de deuren gesloten en verzamelden wij ons als directe familie nog een laatste keer om opa zijn kist. We hielden elkaar vast, de tranen vloeiden rijkelijk, terwijl het zonlicht door het grote raam op ons neerscheen. Al huilend en elkaar troostend begeleidden we de kist tot aan de oven. Wat had opa het mooi gevonden, wat een bijzonder mens was hij en wat zullen we hem missen. 

Na de dienst was iedereen uitgenodigd bij Brouwesnös in Groenlo. Hier stond de koffie klaar en daarna volgden soep en broodjes. Het prachtige weer, waarvan ik graag geloof dat opa dat geregeld had, liet het toe om allemaal buiten op het terras neer te strijken. Hier praatten we na, haalden herinneringen op en konden het niet laten om allemaal dat ene speciaalbiertje, de 'Frolijke Frans' te bestellen en op opa te proosten, dat had hij vast prachtig gevonden!

Wat veel lieve mensen waren er, kwamen allemaal nog even bij de tafel met kleinkinderen langs om wat moois over opa te vertellen of een mooie herinnering te delen en wat heb ik ook ontzettend veel succeswensen mogen ontvangen voor de marathon komende week. Bedankt voor alle lieve en bemoedigende woorden, het gaat vast helemaal goedkomen met opa in gedachten bij mij. 

Taperweek

De meeste kilometers zitten erop, de laatste week na de marathon is aangebroken en dat betekent taperweek. Een veek veel rusten, weinig hardlopen en goed eten. Met name de laatste dagen voor de marathon veel pasta en andere koolhydraten zodat het lichaam optimaal opgeladen is op zondagochtend. 

Het is zo'n bewogen week geweest dat mijn hoofd nog minder bezig is met de marathon dan ooit, maar ik vertrouw erop dat ik genoeg getraind heb en wanneer ik dan weer iets van de marathon voorbij zie flitsen ergens in de media dan krijg ik toch ook wel een gezonde kriebel, ik heb er zin in en ben er denk ik ook wel klaar voor. 

Voor degenen die het leuk vinden, deelnemers aan de marathon zijn live te volgen via de NNMarathonRotterdam app, daarin kun je deelnemers zoeken op naam of startnummer zoeken en dan krijg je vanaf de start tot aan de finish om de 5km een update van de tijd. De link en mijn startnummer zal ik komende week nog wel delen op deze blog.

En wat is er ongelooflijk veel gedoneerd afgelopen week, er is ruim €1000,- bijgekomen. Heel erg bedankt voor deze donaties, wat goed dat er zoveel geld naar Alzheimer Nederland kan gaan voor meer onderzoek naar deze ziekte.